الحديث الخامس عشر و هو الثامن و الثلاثون و المائة

عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سُلَيْمَانَ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا جَعْفَرٍ ع يَقُولُ وَ عِنْدَهُ رَجُلٌ مِنْ أَهْلِ الْبَصْرَةِ يُقَالُ لَهُ عُثْمَانُ الْأَعْمَى وَ هُوَ يَقُولُ إِنَّ الْحَسَنَ الْبَصْرِيَّ يَزْعُمُ أَنَّ الَّذِينَ يَكْتُمُونَ الْعِلْمَ يُؤْذِي رِيحُ بُطُونِهِمْ أَهْلَ النَّارِ فَقَالَ أَبُوجَعْفَرٍ ع: فَهَلَكَ إِذَنْ مُؤْمِنُ آلِ فِرْعَوْنَ مَا زَالَ الْعِلْمُ مَكْتُوماً مُنْذُ بَعَثَ اللَّهُ نُوحاً ع فَلْيَذْهَبِ الْحَسَنُ يَمِيناً وَ شِمَالًا فَوَ اللَّهِ مَا يُوجَدُ الْعِلْمُ إِلا هَاهُنَا

ترجمه :عبدالله بن سلیمان گوید مردى از اهل بصره كه نامش عثمان اعمى بود به امام باقر علیه السلام عرض كرد: حسن بصرى عقیده دارد كسانیكه علم را كتمان كنند گند شكمشان اهل دوزخ را اذیت كند. امام فرمود: بنابراین مؤمن آل فرعون هلاك شده است! (در صورتیكه قرآن او را به كتمان ایمان ستاید) از زمان بعثت نوح علم پنهان بوده است. حسن بصرى به هر راهى كه خواهد برود. بخدا علم جز در این خاندان یافت نشود.

الحديث الثانى عشر و هو الخامس و الثلاثون و المائة

عَنْ هِشَامِ بْنِ سَالِمٍ قَالَ قُلْتُ لِأَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع مَا حَقُّ اللَّهِ عَلَى خَلْقِهِ فَقَالَ أَنْ يَقُولُوا مَا يَعْلَمُونَ وَ يَكُفُّوا عَمَّا لا يَعْلَمُونَ فَإِذَا فَعَلُوا ذَلِكَ فَقَدْ أَدَّوْا إِلَى اللَّهِ حَقَّهُ

ترجمه: هشام گوید: به امام صادق علیه السلام عرض كردم: حق خدا بر مردمان چیست! فرمود این‌كه آن‌چه دانند بگویند و از آنچه ندانند باز ایستند، چون چنین كنند حق خدا را به او پرداخته‌اند. (از علم خود مضایقه نكنند و ندانسته چیزى نگویند)

الحديث الحادى عشر و هو الرابع و الثلاثون و المائة

عَنْ سُفْيَانَ بْنِ عُيَيْنَةَ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع يَقُولُ وَجَدْتُ عِلْمَ النَّاسِ كُلَّهُ فِي أَرْبَعٍ أَوَّلُهَا أَنْ تَعْرِفَ رَبَّكَ وَ الثَّانِي أَنْ تَعْرِفَ مَا صَنَعَ بِكَ وَ الثَّالِثُ أَنْ تَعْرِفَ مَا أَرَادَ مِنْكَ وَ الرَّابِعُ أَنْ تَعْرِفَ مَا يُخْرِجُكَ مِنْ دِينِكَ

ترجمه: امام صادق علیه السلام مى‌فرمود: همه علم مردم را در چهار چیز یافتم: اول این‌كه پروردگار خود را بشناسى. دوم این‌كه بدانى تا تو چه كرده (به خلقت موزون و حكیمانه‌ات و نعمت عقل و حواس و ارسال رسل و انزال كتب پى ببرى) سوم این‌كه بدانى او از تو چه خواسته است، چهارم این‌كه بدانى چه چیز تو را از دینت خارج كند (گناهان و موجبات شرك و ارتداد را بشناسى)

شرح‏